Bu sayfada yer alan tüm yazı, resim ve buna benzer içeriğin tüm hakları Barbaros Sansal'a aittir. Izinsiz kopyalanması ve kullanılması yasaktır.

27 Ağustos 2009 Perşembe

Renklerin de bir tadı, kokusu, dokusu, sesi ve ışığı vardır...

HARMONİLERİ VE KANUNLARI

Renk harmonileri 2 ayrı grup kanundan oluşur
a)ayrı renklerin kendilerine karşı olan
-doyma oranı
-gri skala değeri
-saflık değeri
-Renk yakınlık derecesi
-tamamlayıcılık ilişkileri
-üçlü ilişkiler le belirlenen benzerlikleri
ya da
b)Renklerin birbirleriyle olan dengeli ilişkileriyle ilgili kurallar
-seviye eşitliği
-fiziksel denge
-değer eşitliği
-geometrik birlik
Renk harmonisinin 3 anahtar kuralı
1)dizi halindeki renklerin harmonik değerleri ayrı renk nüanslarının paralel bağlılıklarına dayanır.
2)ne kadar az paralel bağlılık,o kadar az harmonik değer
3)Ne kadar çok paralel bağlılık, okadar çok harmonik değer.
Paralel bağlılık benzer renk ilişkilerin kurduğu ağlar olarak açıklanabilir.Harmoniler yüksek ,orta,düşük olarak ayrılabilir.Bu da bağlılık(interdependency) oranı ile ölçülür.Yani paralel ağlılık içinde tek bir bünyeye sahip rengin harmonisi düşüktür.
-bir objede güzel kabul ettiğimiz şey orijinal tarafının yaratıcı bir dengeyle dengelenmesidir.
-simetri sadece eşitlik değildir,ayrıca eşit olmayan boyutun daha büyük boyutlara giden yapısıdır.
Renk harmonisi teorisinde COUNTERPOINT
Burada renk harmonisinin ton efektleri üzerine yoğunlaşmış COUNTERPOINTın 3 değişik formunun ayırımını yapıcaz.Bunlar melodik renklerin gelişiminden ,basit harmonik renk zincirlerine kadar önem taşır.
RENK EĞRİLMESİ
Renk eğrilmesi bütünün bir parçasıdır.Renk eğrilmesiyle yani renklerin ayrı tonların hareket etmesi, basınç ve rahatlamaya dayalı birbirleriyle ilişkileri…Renk eğrilmesinde renkler ayrı değişik modlara girerler.asil ,dindar,kutsal,ağırbaşlı,huzurlu,keskin,dramatik ve hatta alaycı bile olabilirler.
RENK ORANI(PROPORTION)
Renk oranı harmoninin de önemli bir parçasıdır.Renk ilişkileri ve onların birbirleriyle olan resmi durumları renk oranını belirler.Anormal,dairesel ve statik düzlemlerin değişik renk davetleri vardır.
Renk oranları,değişik kalitedeki renklerin bir bütün oluşturma çabasında büyük rol oynar;saf tonlarla karışık tonların birleşmesi ya da koyunun açıkla …
Renk düzlemleri ya da parçaları ne kadar küçükse etkileride o kadar küçük olur.Ancak ayrı tonlar eşit şekilde dağıtılırsa,etkileri az basar ama harmoni etkileri daha büyük olur.
Denge(EQUILIBRIUM) büyük ve küçük alanların harmonilerine etki edecek en önemli olaydır.Eğer değişik boydaki düzlemlerdeki rekler harmonik gözükecekse ,küçük olan düzlemdeki renk açık olan ton olmalıdır.Yani önemli olan büyük düzlemden açık bir şekilde farklı olmalıdır.
Rengin girdiği alanlarda değişik dağılımları olan değişik şekiller de olabilir.Böyle bir durumda yüzey düzeni;
-simetrik
-asimetrik
-kaotik olabilir.
Ancak aynı renk değişik çekiciliklere sahiptir.
Geometrik Belirtme
Renk tonları aynı olsa bile değişik geometrik şekiller değişik çekicilikler sağlar
Renk oranının (PROPORTION) bir bölümü olarak Renk bölünmesi
Renk düzlemlerinin bölünme tarzları değişik izlenimler yaratır.Değişik tarzdaki bölünmeler değişik harmonik efektler yaratır.
Koyu konturlarla bölünmüş bir bütün en güçlü bölücü etkiye sahiptir.Açık renklerden oluşmuş bir bütün ise renkleri daha çok birleştirmek istermiş gibi bir etki yaratır.Böylece daha harmonik bir etki yaratırlar.
Bir düzlem başka renk düzleminin yanına koyulursa belirli bir değerde bir harmoni ortaya çıkar ancak düzlemler yayıldıkça harmoni artar.
Renk aksanı
Renk aksanı bir renk kompozisyonunda kullanılan en güçlü fakat elde edilmesi en zor ve hassas enstrümandır.Renk aksanının etkisi renkliliğin ve formun kalitesi ve miktarına bağlıdır..Kalite ve miktarın renk ve resmi karakteristikleri ne kadar dikkatli kullanılırsa , Harmonik etki elde edebilmek okadar kolaylaşır.
RENK SERİLERİNİN AÇIKLAMASI
Ayrı renk tonlarından bahsederken sadece harmoni yaratması değil kendi kendini anlatması da çok önemlidir.Geniş bir kitleye hitap eden ürünler renk düzenine gereksinim duyar.Bunun nedeni;
-estetik ve reklam değerini arttırmak
-renk seçimini kolaylaştırmaktır.
Bu yüzden renkleri yakınlıklarına göre düzenlemek en yardımcı öğedir.Alternatif nüanslar yan yana konmalıdır ki renkler koordinasyon ve kıyaslamayla göre seçilebilsin.Bunun nedeni renklere yönelik kararlar genellikle paralellik ve harmoniye göre yapılır. Ne kadar çok nüans varsa düzen kuralarına göre düzenlemek o kadar önemlidir.Yedi-sekiz renkten oluşan bir kompozisyonu ayrı ayrı aklında tutamamasına rağmen değişik ve neşeli bir halde sunulursa bu karşıdaki kişinin aklında kalır.
Aynı rengin değişik tonlarıyla ilgilenirken bu durum dahada zorlaşır.Böyle bir durumda renk halkasına başvurarark daha çok ve çabuk kavrayış sağlanır .Çünkü bu yöntem en açık ve basit olanıdır.
Renkleri sunmanın en yaygın 3 yolu;
-renk dizileri
-satranç tahtası dağıtımı
-altüst renklerin dağıtımı
RENK DİZİLERİ
Renk dizileri;
-en populer tonlardan daha az populer tonlara doğru
-renklerin keskinliklerine göre
-renklerin kapatıcılarından canlandırıcılarına doğru sıralanabilir.
Bu yöntemler çok fazla kullanılmıyor.Ne reklamlarda ne de estetik yaratıcılık işlerinde…
SATRANÇ TAHTASI DAĞITIMI
Renk dağımtımı kuralları;
a) Çapraz dağıtım;
Renkler açıklarla sol üstte başlayıp koyularla sağ altta biter.
b)üst açık renkler/alt koyu renkler
açık renkler üstte,koyular ise alt taraftadır.
c)renk grupları dağıtımı:
Açıktan koyuya doğru renkler satranç tahtası şeklinde dizilir.Geçiş renklerine ayrı bir önem verilir.örneğin;mor mavi ve kırmızının geçiş tonudur.
d)çok renkli dağıtım:
Renkler bütün alana dikkat çekici bir şekilde dağıtılır.
e)Değer dağıtımı:
Keskin tonlar ortaya koyulur ve çevreye doğru daha yumuşak tonlara geçiş yaparlar.
3)altüst(CHAOTIC) renklerin dağıtımı:
Bu işlem elimizde değişik şekilde sınırlı renk varsa bu işlem olanaklıdır.Uygulaması zordur.Bu dağıtım matematiksel kriterlerle düzenlenmeyen çok renkli ürünlerde yapılabilir.
RENKLERIN SEMBOLİK ilişkisel VE FORMAL ANLAMLARI
Çinde rengin hem mevsimsel hem de kozmik anlamı vardır.
Mavi:doğu/ilkbahar
Kırmızı:güney/yaz
Beyaz:batı/sonbahar
Siyah:kuzey/kış
Sarı:ortanın,güneşin,merkezin ve krallığın rengi
Eski Mısırda
Beyaz:sevincin sembolu
Yeşil:büyümenin sembolü
Siyah:yer altı/ölüm
Kırmızı:çöl/tehlike
Antik mısırda
Kırmızı:yöneticinin rengi
Beyaz:rahiplerin rengi
İlk Judaism ve Kabala da Yahudilikte Tanrının karakteristikleridir
Koyu kırmızı:SUBLİMİTY
Al::gazap
Beyaz:sevgi ve bağışlama
Mavi:kullarla dialogunun rengi
Ortadoks Hristiyanlıkta
Beyaz:kutlama rengi
Mor:pişmanlık
Siyah:yas
Hıristıyan sanatlarına bakıldığında gotik zamandan beri renklere göre değişik inanış bağlılıklar vardır.
Altın:kutsal ve göksel
Kırmızı:kutsal ruh,sevgi,bağışlama
Mor:tanrı
Mavi:isa,Meryem ana,cennet
Yeşil:umut
Sarı:kıskançlık
Beyaz:saflık
Siyah:ölüm,yas
Tarih boyunca renklerin anlamları gelişti ve bugüne kadar geldi.
Örneğin bugün ;
Mor-kırmızı:güç,kader
Turuncu-kırmızı:tutku
Mavi:neden,sıra,hak
Yeşil:saygı,doğa
Altın:güneş anarjisi,kalp,
açık mor:sihir,pişmanlık
kahverengi:gece
gri:gölge dir.
Aklın vaziyetini açıklarken ise renkler şöyle görünebilir:
Kırmızı-turuncu:aşk
Gri-kahverengi:açlık
Siyah-mor:yas
Kırmızı-pembe:eğlence
Sarı-kırmızı:nefret
Yeşil-açık mavi:sükunet
Ayrıca renkler tatlara da hitap eder
Sarı:ekşi(limon)
Pembe:tatlı(böğürtlen)
Hardal:acı(hardal gibi)
Beyaz:ilgisiz(uysal)
Yeşil:keskin
Gri_kahverengi:susuz
Mavi:acı,sert
Dokunma duyusuna da hitap eder renkler
Açık mavi:serin yüzey
Açık turuncu:yumuşak
Koyu beJ.:parça
Kahverengi:pürüzlü
Siyah:sert pürüssüz
Kandinsky renkleri geometrik şekillerle bütünleştirmiştir.
Sarı:üçgen
Mavi:daire(dinamik)
Kırmızı:kare(statik)
Günlük hayatta da renkler bize sembolleri anlatır
Kırmızı:dur
Yeşil:geç
Kırmızı:sıcak,tehlike
Sarı:dikkati anlatır
Kırmızı:dur
Yeşil:geç
Kırmızı:sıcak,tehlike
Sarı:zehir
Mavi:birlik
Belirli renkler akustik sesler anlatır
Turuncu:sesli
Gri:yumuşak
MAGENTA:tiz
Kahverengi-gri.boğuk
Mavi:net
Limon yeşili:olgun
Organizasyonal yardım olarak renk…
örneğin iş yerlerinde:
Yeşil:düzgün işleyen
Sarı:dikkat
Mavi:işlem görmüş
Pembe:dosya
Ruh halerine göre renk:
Mavi:melankoli
Kırmızı:üzüntü
Gri:sessiz
Turuncu:gergin
Duygu ve hislere göre renk:
Kırmızı:sıcak
Mavi:soğuk
Mavi-yeşil:buz soğuğu
Konuşma tonlarına göre renkler
(TONES OF SPEECH)
Siyah:A
Beyaz:E
Kırmızı:I
Mavi:O
Yeşil:U
Renklerin geçmişine bakıldığında basit anlamlar dışında insan ruhlarına göre semboller,metaforlar ve alegoriler olduğunu görüyoruz.
Çok renkli:neşeli,çocukluk,,
Gri:üzüntü,kötü hava
Parlak çiçek tonları:gençlik
Koyu renkler ve siyah:kontrol,izole,renkler
Sarı mavi kırmızı:aktiflik
Sert,belirgin,tamamlayıcı kontrastlar:çoğunluk
Hafif,pastel,vahşi renkler:azınlık
Renkte zaman ve hafıza
İnsanlığın ansiklopedik geçmişi dışında çok eski zamanlara dayanan renk konusunda
bilgileri vardır.Bu bilgiler parçalar halinde bestelenmiş,sırasız,alt üst olmuş renkleri anımsatan yaşanmışlıklardan aklımızda kalmıştır.
Hafızanın renkleri kavrayışta matematikte olduğu gibi belirli kuralları yoktur.Yani aklımız renk nuanslarının haklarını kusursuz vermeye göre tasarlanmamıştır.Bu koşul renklerle başa çıkmakta yardımcı olmaz ancak,renklerin güçlü duygusal yönlerini algılama da yardımcıdır.zihinsel olarak kavrayabildiğimiz şeyler,örneğin;numaralar,geometrik şekiller,kelimeler,konseptler,boyutlar vb., az ya da çok duygusal yansımayı ve yaklaşmayı engeller.oysa sesler,kontrastlar,kokular ve belli dokunma duyularına hitap eden şeyler renkler ve renk dizileri gibi duygusaldır ,mantıkla bir alakası yoktur.
Renklerin ele alınmasında hisli,dekoratif,sinyalize,ve sembolik karakteristikler vardır.Yani bireysel,ortak yada etnolojik olarak etkilenmiştir.
Eski zamanlara ait çoğu tasavvufu günümüze,bu yüzyıla getirdik ve getirmeye devam edicez.Ancak bu günlere gelene kadar birçok doğal yeteneği özellikle de renklerin harmonik etkileşimiyle ilgili olan doğal yeteneği kaybettik.
İlkel Halk sanatlarına baktığımızda yaratıcı bir çok olağanüstü harmonik renk tonları görüyoruz.Harmonilerin yüzyıllar boyunca sık sık üzerlerinde çalışılmış ve sınırlı kelimelerle ve formlarla kaydedilmiştir.
Görmek ve tabiki rengi görmek orijinal dalgın karakterini kaybetti.Artık gördüğümüz bir şeyi alabildiğimiz ve kavrayabildiğimiz kadar çabuk kavramaya alışmışız.Bir kere görmek için birkaç dakikaya gerek duyduğumuz şeyleri artık kavramak için saniyenin parçalarına gerek duyuyoruz.
Görsel uyarıcılar medya bilgileri için gerekli en önemli araçtır,renk ise multimedyada en gerekli araçtır .biçimsel ve zihinsel mesajlar iletilmeden önce dahi,renkler duyguları iletebilme yetisine sahipti.
Renk VE Aşk
John lee,Kanadalı sosyolog değişik renklerin 6 tane değişik aşk türünü anlattığını öne sürmüştür..
Eros:(romantik aşk).Kırmızı,hisli mutluluğun ve kusursuz zevkin hazzı
Mania:(mecburi aşk)turuncu,eros ve ludusun birleşmesi,kıskanç ,belirsiz aşk
Ludus:(oynak aşk)sarı,zaman geçirici aşk
Pragma: (tercihen mantıklı aşk)yeşil,Ludus ve storage ın birleşimidir.küçük isteklere karşı anlayışlı aşk.
Storage:(arkadaş aşk)mavi,şefkat ve duyarlı aşk.
Agape:(verici aşk)açık mor,eros ve storage ın birleşimidir.fedakar aşk.
Aşk için özel olan renkler hayalperest ve aşk ilişkilerini anlatabilen renklerdir.Ayrıca aşkın renleri renk halkasına göre sınıflandırılmıştır.Eros,Ludus,Storage ana renklere göre sınıflandırılmış.Mania,Pragma,Agape ise ikincil renklere göre sınıflandırılmıştır.
Renkler ve duyguların transferi
Renk tercihleri duygusal dünyamızın karakteristik özellikleriyle ilişkilidir.Duygu transferleri ise görme duygusu aracılığıyla oluşur.İlk renk etkileri oluşur,ardından şekil iletilir.Renk geçişi ne kadar güçlü olursa,netlik o kadar kaliteli olur.Ancak geçiş ne kadar hassas,ince olursa netlik o kadar duyarlı olur.Bunun anlamı güçlü ya da alışılmışın dışındaki renkler direk ilgiyi çeker.Yani mavi ve kırmızı gibi renkler ,açık yeşil veya açık mordan daha çabuk dikkat çeker.
Seri renklilik_bir modern-gün fenomeni
İnsanlık tarihinde hiçbir zaman bugün olduğu kadar çok renkli,zengin nüanslı ve maceracı görsel öğelerle yüz yüze gelmedik.Bundan 50 yıl öncesinde en çekici şeyler sirkler,dergi kapakları,parlak renkli duvar kağıtları ve filmlerdi.60 lar ise renksiz hayat stilleri ve tasarımlarla geçti.Yani 60 lar renkte azalma hatta tamamen renksiz olarak tanımlanabilir.
Yeni teknikler renk ilgisini arttırıyor
70 lerin başında hayat yeniden renkli olmaya başladı.Televizyon,dergilerin iç sayfaları renklendi.Haberler ve reklamlar bile renkli güzel görsellikler kazandı.Kitap kapaklar gazeteler eski siyah beyaz olanlara göre çok daha fazla ilgi çekti.Yani renk kazandı.
Hayat stillerine tamamen giren renk tabiki modayı ve ev dekorasyonlarınıda etkiledi.70 lerin bej duvarları,siyah kanepeleri,80 lerin duvardan duvara dolaplar,90 ların renkli halılarına, renkli aksesuarlarına yani yatak örtülerine,yastıklarına ,telefonlarına
,çerçevelerine ,mutfak aletlerine,çocuk yatak odalarına vb. dönüştü.
Renk dengesi sanatı-merkezin renkleri
Harmoni değerleri,sesliyle sessizi,ağırla hafifi,açıkla koyuyu dengeleme sanatı,gelecek birkaç yılda renk planlarını belirleyecek90 ların değersiz renk dünyası 10 yıl sonunda daha yumuşak,hafif değişik amaçlı,mükemmel bir mod için yol gösterecek.
Renklerin Dikkat çekici kalitesi,sinyal efektleri,harmonik değerler,fonksiyonel ve canlı-fonksiyonel anlamları,geleneksel ve trend yaratıcı sembolleri ayrıca fizyolojik,psikolojik ve sinestetik efektleri renkleri mükemmeliyetin yaratıcı enstrümanı yapar.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder